architect in de praktijk

Gratis advies: een verkeerd signaal

16 oktober 2017

De Vlaamse Overheid wil tegen 2050 alle bestaande woningen even energiezuinig maken als de nieuwe. Daarom krijgt de bouwheer bij verschillende kanalen gesubsidieerd en dus goedkoop of zelfs gratis renovatie-advies. Het schept echter verkeerde verwachtingen bij de particulier, want ‘gratis’ bestaat nu eenmaal niet.

Ze schieten de laatste tijd als paddenstoelen uit de grond:  de ’Huisdokter’ van Dubo Limburg,  duurzaam bouwadvies bij de verschillende provinciale steunpunten, de BENOvatiecaoches van de netbeheerders, ‘gratis’ Benovatieadvies van de Orde van Architecten op de BIS beurs…

 

De intentie van elk van deze instanties, namelijk het sensibiliseren tot energiezuinige renovaties, is lovenswaardig. Maar wat sommigen hun ‘klanten’ voor een peulschil beloven doet de wenkbrauwen fronsen: een renovatieplan maken met timing, meetstaten opstellen, kostenramingen maken, energiebesparingen berekenen, de werken begeleiden...

 

Een volledige masterplanaanpak gaat verder dan enkel energie

Over één zaak zijn we het eens. Elke woningeigenaar met verbouwplannen heeft van bij de start nood aan een helder advies. Dat moet de ambities en de te nemen stappen bevatten om het einddoel, desnoods gefaseerd, te kunnen bereiken, óók – maar niet alleen – wat energie betreft. Een ongecoördineerd amalgaam van energetische ingrepen werkt immers niet-geïntegreerde verbouwingen met een bedroevend laag rendement in de hand. Foute keuzes of slechte, niet-correcte uitvoeringen leiden tot bouwkundige en budgettaire drama’s. Nodig is een volledige masterplanaanpak met aandacht voor álle aspecten: de bouwfysische staat van de woning, de ligging en oriëntatie, het comfort van de bewoners, hergebruik van ruimte, toegankelijkheid, een rationele planning van de ingrepen, een optimale kosten-batenanalyse...

 

Is gratis advies de juiste manier om te sensibiliseren?

De particulier heeft vandaag al een hele hoop – grotendeels ongesubsidieerde - spelers bij wie hij terecht kan voor zijn energiezuinige wensen. Een hele sector heeft zich erin bekwaamd: energiedeskundigen, ventilatieverslaggevers, ingenieurs technieken, technische experts, zelfs niche-aannemers die zich op een deelaspect zijn gaan specialiseren. Al deze spelers worden in veel gevallen samengebracht door een architect die een ruime kennis koppelt aan een helikopterzicht om een breed en onderbouwd advies te kunnen afleveren.

 

Een correct renovatieadvies kan bovendien niet zonder de woning ter plaatse aan een grondig onderzoek te onderwerpen. Ook daar wringt het schoentje bij heel wat van de goedkope adviezen.

 

En ten slotte moeten we ons de vraag durven stellen welke garanties deze adviseurs bij eventuele schadegevallen bieden. Elke architect is vandaag 10 jaar aansprakelijk en wettelijk verplicht verzekerd voor de door hem gegeven adviezen en de gecontroleerde uitvoeringen. De benovatiecoach, huisdokter of gratis (of gesubsidieerde) adviseur verdwijnt, zonder enige verantwoordelijkheid, na zijn advies van het terrein. Hij verwijst, meestal dan nog enkel in het geval van vergunningsplichtige ingrepen, door naar een architect die vervolgens het huiswerk zal overdoen.

 

Vechten tegen hardnekkige mythes

NAV heeft het daarom bijzonder lastig met alle gratis of gesubsidieerde adviesmogelijkheden die her en der worden georganiseerd.

 

Het bouwproces wordt steeds complexer, met steeds stringentere normen, eisen en wetten. Architecten zitten in de vuurlinie wanneer aan klanten moet worden uitgelegd dat dit de bouwprojecten kwalitatiever, maar ook duurder maakt, en dat niet in het minst wat zijn eigen ereloon betreft.

 

Kies voor een gedegen advies! Al vele jaren proberen wij architecten bouwheren in die zin op te voeden. Vorig jaar nog lanceerde NAV www.renovatieadvies.be en https://renovatieadvies.be/waarom-voor-een-architect-kiezen/ Steeds hanteren we de stelling dat kwalitatief advies niet gratis kán maar tegen een correcte prijs moet. Een prijs die bovendien snel terugverdiend wordt door het maken van correcte keuzes en juiste investeringen.

 

Het voelt dan ook bijzonder ondankbaar om als architecten plots het alternatief te zien verschijnen van goedkoop of gratis ‘light‘, of zeg maar gerust ‘onoordeelkundig’ advies te krijgen.

Conclusie? Gratis advies bestaat niet. Wijs woningeigenaars de weg naar de vele onafhankelijke en bekwame adviseurs die vandaag al op de bouwmarkt aanwezig zijn. Wij architecten, al jaren gerodeerd in de renovatiemarkt, voelen ons in elk geval geroepen om elke particulier met onze conceptuele, bouwfysische, energetische, ... skills bij te staan, ook bij niet-vergunningsplichtige werken.