Energiebewust bouwen

De energetische flexibiliteit van gebouwen

X. Kuborn, ir., en J. Van der Veken, WTCB • 9 augustus 2018

Hernieuwbare-energiebronnen zoals zonne-energie of windenergie leiden tot productiepieken en hebben af te rekenen met piekvragen die men tracht te omzeilen door het distributienet (elektriciteit, stadsverwarming, gas) te overdimensioneren. Een oplossing voor dit probleem zou erin kunnen bestaan om de gebouwen te ontwerpen en te exploiteren volgens het principe van de energetische flexibiliteit, zodanig dat de energie meer verbruikt zou worden op het ogenblik dat ze geproduceerd wordt. Voorlopig bestaan er echter nog geen stimuli om de implementering van dit principe te bevorderen.

Wat verstaat men onder energetische flexibiliteit van gebouwen?

Het gaat hier om het vermogen van een gebouw om zijn energiebehoeften en zijn energieproductie aan te passen in functie van de plaatselijke klimaatvoorwaarden, de noden van de gebruikers en de eisen van het distributienet.

 

Regelsystemen die gebouwen comfortabel kunnen houden bij veranderlijke klimaatvoorwaarden en een wijzigend gebruik, zijn zeker niet nieuw. Voorbeelden zijn de zonregeling van een centrale verwarming of de automatische controle van de zonnewering. Vandaag de dag is er echter ook steeds meer sprake van een interactie tussen het gebouw en het energienet, door de ontwikkeling van slimme netten (smart grids) en slimme gebouwen (smart buildings).

 

Om deze interactie mogelijk te maken, moet het distributienet (elektriciteit, stadsverwarming, gas) een signaal doorgeven (bv. via het internet) dat door het gebouw geïnterpreteerd moet kunnen worden en eventueel gevolgd door een actie. Dit signaal stemt vaak overeen met de energieprijs. In dit geval zal het gebouw de mogelijkheid hebben om te reageren door energie te verbruiken op het ogenblik dat deze het goedkoopst is. Het principe van energetische flexibiliteit, toegepast op de verwarming van een gebouw, is voorgesteld in nevenstaande tabel.

 

 

Wat is het nut van energetische flexibilteit?

Dankzij energetische flexibiliteit kan men het gebruik van hernieuwbareenergiebronnen maximaliseren, terwijl de impact op het distributienet minimaal blijft.

 

Om een concreet voorbeeld te geven, kan het gelijktijdig optreden van een hoge elektriciteitsproductie door fotovoltaïsche installaties en een laag elektriciteitsverbruik voor verwarming tijdens een zonnige dag leiden tot een overbelasting van het elektriciteitsnet. Bij een productiepiek bestaat dus het gevaar dat bepaalde fotovoltaïsche installaties afgekoppeld zullen worden van het net, wat nadelig zal zijn voor de globale hernieuwbare-energieproductie. Het is mogelijk om deze pieken te beperken door de energie te gebruiken wanneer ze in overvloed aanwezig is. Dit kan bijvoorbeeld door de gewone verbruiksperioden in de richting van de productiepieken te verschuiven.

 

Het is evenzeer mogelijk om de werkingstijden van bepaalde verwarmingstoestellen te verschuiven, zodat deze niet samenvallen met de algemene vraagpieken op het net (typisch ’s ochtends en ’s avonds). Dankzij hun flexibiliteit kunnen deze toestellen dus in werking gesteld worden wanneer de energie geproduceerd wordt door hernieuwbare bronnen.

 

Is energetische flexibiliteit verenigbaar met energie-efficiëntie?

Verder lezen? Klik hier!

Bronnen
  • WTCB