Dat compact wonen niet synoniem hoeft te staan voor enge kleine ruimtes, bewijst deze nieuwe rijwoning in het West-Vlaamse Desselgem. Deze moderne doorzonwoning, gekarakteriseerd door de zichtbare ruwbouwelementen in het interieur, haalt een mooi E-peil van E14 en mag zich dus met stip een BEN-woning noemen. Een pareltje van de hand van SILO-architectuuratelier. NAV sprak met arch. Simon Anckaert.

SILO-architectuuratelier, een jong ontwerpatelier bestaande uit Lore Crabbé en Simon Anckaert, staat voor creatief & effectief, gedreven & enthousiast, ana­lytisch & intuïtief. Ze brengen hedendaagse en creatieve ontwerpen met een twist. Met oog voor detail en doordachte materiaalkeuzes worden innovatieve en op maat gemaakte projecten ontworpen, ongeacht hun schaal.

 

 

Is energiezuinig bouwen een evidentie voor SILO – architectuuratelier?

 

“Ons architectuuratelier streeft er bij iedere opdracht naar om energiezuinig te bouwen. Ondanks het aanmoedigen blijft het moeilijk om alle bouwheren mee te krijgen in het energetisch verhaal. Ze  zijn bang dat het financiële plaatje te hoog zal oplopen. Hoewel compacter bouwen de meerkost kan compenseren, merken we dat dit bij de bouwheer nog een mentaliteitsverandering vergt. De gemiddelde Belg doorziet nog steeds niet dat we veel te groot wonen en dat compact wonen niet hoeft gelijk te staan aan minder comfort.”

 

“Vanuit een persoonlijke beleving en inleving zoeken we naar de meest passende in­vulling voor elke opdracht. Daarbij worden oplossingen getoetst aan alle aspecten van architectuur en stedenbouw; functionaliteit, sociale aspecten, beleving, materialiteit,... In elke fase die een pro­ject doorloopt wordt de nodige kennis aangewend. Deze kennis wordt waar nodig verruimd door samen te werken met ontwerp-, ingenieur- en tech­nische bureaus. Reeds in een vroeg stadium starten we deze samenwerking op zodat we met een sterk onderbouwd team kunnen zoeken naar een geïnte­greerde en boeiende oplossing.”

 

“Toen het bij de eerste gesprekken n.a.v. dit project duidelijk werd dat de bouwheer bewust koos voor een energiezuinige woning, gingen we quasi onmiddellijk een  nauwe samenwerking aan met de EPB-verslaggever. Dat maakte het mogelijk om al in de ontwerpfase verschillende scenario’s uit te werken, te evalueren en zo energiezuinig mogelijk te bouwen zonder dat de prijzen de pan uit swingen.”

 

 

Welke energetische ingrepen kregen een belangrijke plaats binnen het concept?

 

“Om de bouwkost in bedwang te houden kozen we om compact te bouwen, ruwbouwmaterialen zichtbaar te laten en centraal in de woning een leidingkoker te voorzien, waardoor leidingafstanden en warmteverliezen beperkt zijn gebleven. De compactheid van de woning was al een grote stap richting de BEN-standaard. Door ook voldoende aandacht te besteden aan de luchtdichtheid, isolatie en de keuze van de juiste technieken, zijn de BEN-eisen vrij eenvoudig behaald.”

 

“De isolatiematerialen, -diktes en technieken werden in samenspraak met de EPB-verslaggever, bij de start van het project bepaald en in het ontwerp geïntegreerd. Hierdoor hebben we grote energieverliezen en oververhitting vermeden. De bouwheer gaf ons dan ook het volledige vertrouwen in de keuze van materialen.”

 

“Door de ruwbouwmaterialen en het binnenmetselwerk zichtbaar te laten was het evenwel niet evident om de woning luchtdicht af te werken. Dit hebben we eenvoudigweg opgelost door de buitenzijde van het snelbouwmetselwerk te cementeren. De luchtdichtheid ter hoogte van de ramen is verzekerd door een EPDM-slab volvlaks te verlijmen op de cementering. De EPDM werkt eveneens als waterkering voor het buitenschrijnwerk.”

 

“De EPB-verslaggever werkte - opnieuw al in de ontwerpfase - enkele scenario’s technieken uit. Zo konden we ons van de beste keuze verzekeren op vlak van kostprijs en energieresultaat. De uiteindelijke keuze viel op een ventilatiesysteem met lucht-water warmtepomp (systeem E+) in combinatie met fotovoltaïsche zonnepanelen. Hierbij wordt uit de afgezogen ventilatielucht de warmte gerecupereerd en ingezet als lage temperatuursverwarming en productie van warm water. Enkel op het gelijkvloers is er voor vloerverwarming gekozen. Wachtleidingen voorzien wel in de mogelijkheid om op de verdieping in latere fase eventueel convectoren aan te sluiten”

Waren er nog andere voorwaarden die het ontwerp mee vorm hebben gegeven?

 

“Qua inplanting en oriëntatie waren er voor de rijwoning weinig opties. De rijwoning is wel volledig nieuw gebouwd op een braakliggend terrein.”

 

“Om de compacte rijwoning toch ruim te doen ogen is er gekozen om een hedendaagse doorzonwoning te ontwerpen. Het gelijkvloers van de woning bestaat, door middel van een vliesgevel, volledig uit glas. Het dak en het bovenste deel van de gevels werden afgewerkt in ruitleien. De bedoeling was om het beeld van een ‘zwevend’ volume te creëren, bestaand uit één enkel materiaal en bovenop een glazen sokkel. Door zowel de voor- als de achtergevel volledig in glas te voorzien zorg je ervoor dat de ruimtes groter ogen en je overal baadt in het licht. Om oververhitting te vermijden zijn er achteraan de gevel screens voorzien.”

 

“Alle keuzes qua materiaalgebruik en uitzicht van de woning kwamen er al in de ontwerpfase. Door alles vast te leggen voor de start van de werken kwam het geheel mooi samen en mét respect voor het budget.”

Voor welke uitdagingen kwamen jullie in dit project te staan?

 

“We hadden onszelf voorgenomen om een zo compact mogelijke woning te ontwerpen met een zo klein mogelijk grondoppervlak, maar zonder in te boeten op de ruimtebeleving. Want hoe compacter een woning is, hoe energiezuiniger. De bouwheer is een alleenstaande vrouw die naast een op maat gemaakte thuis, vooral ook een toekomstbestendige, verkoopbare woning wenste waarin ook een gezin haar plaats kan vinden.  Het vormt zeker een uitdaging om een compacte woning te ontwerpen voor een gezin en er tegelijkertijd voor te zorgen dat de bouwheer niet het gevoel krijgt te groot te wonen.”

 

“Zoals bij het overgrote deel van de projecten was het budget niet ongelimiteerd. De keuze om een groot deel van de ruwbouwelementen zichtbaar te houden, kwam dan ook vooral voort uit budgetoverwegingen. Toch is het eindresultaat sprekend. Het interieur krijgt door de ruwbouwelementen karakter en een leuke, warme uitstraling. Bovendien is de akoestiek binnenshuis zeer aangenaam.”

 

 

Welke tips kan je collega-architecten meegeven om klanten mee te krijgen in het BEN-verhaal (of ingrijpend energetisch renoveren)?

 

“Bouwheren denken veelal dat een BEN-verhaal duur is. Een andere halsstarrige gedachte die we vaak zien is dat compact bouwen betekent dat je moet inboeten op kwaliteit. Via voorbeeldprojecten zoals deze hopen we ons steentje te kunnen bijdragen en toekomstige bouwheren te overtuigen om compact te bouwen. Compact bouwen vormt ongetwijfeld mee de basis voor een geslaagd BEN-project met een gunstig S-peil.”

terug naar overzicht